Tình hình kinh tế vĩ mô có tác động đến tất cả các lĩnh vực và ngành nghề tồn tại trong nền kinh tế, bao gồm cả thị trường chứng khoán. Trong bài viết này, Dream sẽ giúp bạn đọc hiểu rõ hơn về khái niệm và tác động của các yếu tố kinh tế vĩ mô đến thị trường chứng khoán.
Khái niệm vĩ mô
Thường được sử dụng để miêu tả quy mô lớn hoặc rất lớn, thuật ngữ “vĩ mô” có thể đóng vai trò là danh từ hoặc tính từ, tùy thuộc vào ngữ cảnh sử dụng. Khi là danh từ, “vĩ mô” ám chỉ một quy mô toàn diện và bao trùm, bao gồm một phạm vi rộng lớn. Còn khi là tính từ, “vĩ mô” chỉ mô tả toàn bộ môi trường hay nền kinh tế. Đây là thuật ngữ trái ngược hoàn toàn với “vi mô”.
Kinh tế vĩ mô là gì?
Kinh tế vĩ mô là một lĩnh vực trong kinh tế nghiên cứu và phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến quy mô lớn của nền kinh tế. Nó tập trung vào các chỉ số và biến đổi chung của một quốc gia hoặc khu vực, như tổng sản phẩm quốc nội (GDP), tỷ lệ thất nghiệp, tỷ lệ lạm phát và tỷ giá hối đoái.
Kinh tế vĩ mô cung cấp cái nhìn tổng quan về tình hình kinh tế, giúp đánh giá và dự báo xu hướng, hiệu quả chính sách kinh tế và tác động của các yếu tố vĩ mô lên cuộc sống và hoạt động của xã hội.
Kinh tế vĩ mô ảnh hưởng thế nào đến thị trường chứng khoán
Tình hình kinh tế vĩ mô có ảnh hưởng rất lớn đến mọi lĩnh vực và ngành nghề trong nền kinh tế, bao gồm cả thị trường chứng khoán. Dưới đây là tác động của ba yếu tố kinh tế vĩ mô đến thị trường chứng khoán (TTCK).
Lạm phát
Lạm phát là thuật ngữ được sử dụng để mô tả sự tăng giá của hàng hóa và dịch vụ theo thời gian, đồng thời là sự mất giá trị của đơn vị tiền tệ. Khi mức giá chung tăng cao, đơn vị tiền tệ sẽ mua được ít hàng hóa và dịch vụ hơn so với trước đây, dẫn đến sự suy giảm sức mua của đơn vị tiền tệ đó.
Tác động của lạm phát đến thị trường chứng khoán có thể được nhìn thấy qua các điểm sau:
- Tăng lãi suất: Khi lạm phát tăng, lãi suất cũng tăng để đảm bảo lãi suất thực dương. Điều này làm cho thị trường chứng khoán trở nên kém hấp dẫn hơn so với các kênh đầu tư khác như tiền gửi tiết kiệm. Việc tăng lãi suất làm tăng lượng cung cổ phiếu, gây áp lực giảm giá trên thị trường.
- Ảnh hưởng qua thị trường hàng hóa: Lạm phát có thể ảnh hưởng gián tiếp đến thị trường chứng khoán thông qua thị trường hàng hóa. Khi lạm phát tăng, chi phí đầu vào của doanh nghiệp cũng tăng, làm ảnh hưởng đến lợi nhuận của doanh nghiệp. Nếu giá thành sản xuất tăng và đẩy giá bán hàng hóa tăng theo, cầu hàng hóa giảm và doanh thu giảm. Điều này làm cổ phiếu của doanh nghiệp trở nên kém hấp dẫn đối với nhà đầu tư.
Lãi suất
Lãi suất là chi phí phải trả khi vay vốn từ người cho vay. Nó có tác động quan trọng đến tăng trưởng và phát triển tổng thể của nền kinh tế. Lãi suất cũng ảnh hưởng đến thị trường chứng khoán theo hướng ngược:
Lãi suất
- Khi lãi suất giảm, tác động đến thị trường chứng khoán là tích cực. Việc giảm giá vốn sẽ giúp các công ty dễ dàng huy động vốn để thực hiện các dự án đầu tư, đồng thời giảm chi phí cho các công ty sử dụng đòn bẩy tài chính lớn. Điều này cải thiện lợi nhuận của công ty và làm tăng giá cổ phiếu.
- Ngược lại, khi lãi suất tăng, ảnh hưởng đến hoạt động kinh tế tổng thể là tiêu cực. Khi lãi suất tăng, lãi suất vay cho khách hàng cũng tăng, làm giảm nhu cầu chi tiêu và mua sắm của người tiêu dùng. Điều này ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất kinh doanh và lợi nhuận của các công ty, làm cho chứng khoán trở nên ít hấp dẫn hơn trên thị trường.
Tỷ giá hối đoái
Tỷ giá hối đoái là mức đổi quy đổi giữa hai đồng tiền, trong đó một đồng tiền được quy đổi thành đồng tiền khác với một tỷ lệ cố định. Ngân hàng trung ương can thiệp vào chính sách tiền tệ bằng cách ảnh hưởng đến tỷ giá hối đoái thông qua việc mua bán dự trữ ngoại hối trên thị trường ngoại hối, nhằm tác động trực tiếp đến giá trị quan hệ giữa đồng Việt Nam và các đồng tiền nước ngoài.
Tỷ giá hối đoái
Khi tỷ giá giữa đồng Việt Nam đặc biệt là USD/VNĐ tăng, sẽ có tác động tiêu cực đối với một số ngành, trong khi một số ngành khác được hưởng lợi, như sau:
- Tăng tỷ giá sẽ ảnh hưởng xấu đến các doanh nghiệp có nợ nước ngoài hoặc phải nhập khẩu nguyên liệu chính từ nước ngoài và chủ yếu phục vụ thị trường nội địa. Những doanh nghiệp này phải đối mặt với việc cân nhắc giá bán sản phẩm sao cho đủ để bù đắp chi phí nhập khẩu và đồng thời duy trì thị phần và doanh thu.
- Ngược lại, các doanh nghiệp có nguồn thu ngoại tệ trực tiếp và sử dụng nguyên liệu trong nước sẽ hưởng lợi từ việc tăng tỷ giá, và điều này sẽ phản ánh tích cực vào giá cổ phiếu của họ.
Ngoài ra, tăng tỷ giá giữa đồng ngoại tệ và đồng Việt Nam có thể tạo ra tác động tiêu cực đến tâm lý của nhà đầu tư, như làm tăng lạm phát và nợ công. Điều này có thể ảnh hưởng tiêu cực đến quyết định đầu tư trên thị trường chứng khoán.
Lời khuyên cho nhà đầu tư
Những lời khuyên sau đây sẽ giúp nhà đầu tư đối phó với sự biến động liên tục của giá cổ phiếu trong bối cảnh của kinh tế vĩ mô:
- Nghiên cứu và phân tích kỹ lưỡng các chỉ số kinh tế vĩ mô: Điều này giúp nhà đầu tư đưa ra quyết định thông thái dựa trên hiểu biết về lạm phát, lãi suất, tăng trưởng kinh tế, tỷ giá ngoại tệ và các yếu tố kinh tế khác.
- Diversify đầu tư: Phân bổ đầu tư vào nhiều loại cổ phiếu và các lĩnh vực khác nhau giúp giảm thiểu rủi ro do tình hình kinh tế vĩ mô ảnh hưởng đến một lĩnh vực cụ thể.
- Tìm hiểu kỹ về các công ty đầu tư: Điều này đảm bảo rằng nhà đầu tư hiểu rõ tiềm năng tăng trưởng dài hạn của các công ty và đảm bảo không bị ảnh hưởng quá nhiều bởi tình hình kinh tế vĩ mô.
- Đưa ra quyết định dựa trên dữ liệu và thông tin hiện có: Hãy luôn dựa vào các số liệu và thông tin đáng tin cậy để đưa ra quyết định đầu tư thay vì dựa vào cảm tính hoặc tin đồn.
- Chỉ đầu tư những gì bạn có thể đánh mất: Để tránh rủi ro tài chính quá lớn, hãy đầu tư một số tiền mà bạn có thể tự mình đánh mất, không đầu tư quá khả năng tài chính của mình.
- Chuyển đổi đầu tư: Nếu như bạn nhận thấy tình hình kinh tế vĩ mô không thuận lợi cho các cổ phiếu mà bạn đang đầu tư, hãy xem xét chuyển đổi sang đầu tư vào các công ty có tiềm năng tăng giá sản phẩm hoặc dịch vụ để bảo vệ đầu tư của bạn.
Kết luận
Tóm lại, việc hiểu rõ các diễn biến của tình hình kinh tế vĩ mô là vô cùng quan trọng đối với các nhà đầu tư tài chính, kể cả đối với các quyết định đầu tư ngắn hạn. Nhà đầu tư cần xem xét trong bối cảnh tổng thể bao gồm các yếu tố kinh tế vĩ mô khác, để có cái nhìn toàn diện.